Przedsiębiorca, w ramach prowadzonej działalności, zawarł umowę leasingu na okres 36 miesięcy. Przedmiotem leasingu operacyjnego był samochód osobowy, który został ubezpieczony (AC, OC, NNW) – składki opłacał leasingobiorca. Samochód został skradziony. Przedsiębiorca otrzymał od leasingodawcy zwrot szkody tytułem odszkodowania. Czy jest on zobowiązany do opodatkowania i rozliczenia w pozostałe przychody kwoty otrzymanego odszkodowania
Z powodu niewykrycia sprawcy śledztwo zostało umorzone. Leasingodawca poinformował przedsiębiorcę o wygaśnięciu umowy leasingu na podstawie Ogólnych Warunków Leasingu, zgodnie z umową. Przyczyną wygaśnięcia umowy leasingu była utrata przedmiotu leasingu. Środki z ubezpieczenia z tytułu kradzieży przedmiotu leasingu zostały wypłacone leasingodawcy.
W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.
Co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii. Przychodem z działalności będą przekazane przez ubezpieczyciela odszkodowania za szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wskazane w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, składnikami majątku związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą będą zarówno składniki majątku stanowiące środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w tej działalności, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj. wszelkie przedmioty wykorzystywane przez podatnika w prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej. Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwoty zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że w przypadku, gdy podatnik poniesie wydatek, który zostaje sfinansowany kwotą pochodzącą z tytułu ubezpieczenia, nie można mówić o zwrocie wydatku poniesionego przez podatnika. Zauważyć należy, że otrzymane odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia jest realizacją świadczenia wynikającego z postanowień umowy ubezpieczenia i stanowi wyrównanie poniesionego wydatku (na pokrycie szkody z majątku podatnika), w kwocie odpowiadającej poniesionemu przez podatnika wydatkowi, a nie zwrot tego wydatku. Tym samym, kwoty wypłaconych odszkodowań, nawet na pokrycie wydatków poniesionych przez podatnika, niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, nie stanowią zwrotu wydatków, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak więc, świadczenia wypłacane z tytułu odszkodowania z umów ubezpieczenia nie korzystają z wyłączenia, określonego w art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy, i w całości stanowią przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zatem, jeżeli w przypadku zdarzenia losowego – kradzieży – następuje utrata przedmiotu leasingu, to korzystający (leasingobiorca) powinien zaliczyć do przychodów całą kwotę otrzymanego odszkodowania, jako odszkodowanie dotyczące składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością.
Pozdrawiam
Marta N