Darowizna przedsiębiorstwa na rzecz męża będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli umowa darowizny zostanie zawarta pomiędzy małżonkami, to będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego. Skoro umowa darowizny zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to dla zachowania warunków zwolnienia nie będzie konieczne zgłoszenie jej naczelnikowi urzędu skarbowego.
Przeanalizujmy przykład
Pan Jan prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na wpisie do ewidencji. Żona pana Jana Pani Alina jest czynnym podatnikiem VAT. Podatek dochodowy od osób fizycznych rozlicza w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów na zasadach ogólnych. Sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną.
Obecnie małżonkowie nie są objęci wspólnością majątkową małżeńską – wspólność majątkowa została zniesiona. Przedsiębiorstwo prowadzone przez panią Alinę należy do jej majątku odrębnego. Pani Alina postanowiła zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej i przekazać całe przedsiębiorstwo panu Janowi, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie podobnym do zakresu działalności żony – usług remontowych, handel.
Przekazanie przedsiębiorstwa nastąpi na podstawie aktu notarialnego (umowa darowizny). W skład przedsiębiorstwa wchodzą: urządzenia, wyposażenie, środki trwałe w tym pojazdy, towar, oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (logo), pracownicy. W notarialnym akcie darowizny będzie wzmianka, że przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego. Po darowiźnie przedsiębiorstwa pani Alina zakończy działalność. Od tego momentu działalność kontynuowana będzie przez pana Jana. Podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT, natomiast podatek dochodowy od osób fizycznych rozlicza w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów na zasadach ogólnych. Cała sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie sprzedażą opodatkowaną. Pan Jan wprowadzi do ewidencji środków trwałych otrzymane środki trwałe, wyposażenie do ewidencji wyposażenia, towary do podatkowej księgi przychodów i rozchodów z adnotacją, że pochodzą z darowizny.
Czy dokonana przez panią Alinę darowizna przedsiębiorstwa z jej majątku odrębnego do majątku odrębnego pana Jana, przy jednoczesnej likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę podatnika, będzie korzystała ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn?
Odpowiadając na to pytanie ważna jest definicja darowizny zawarta w Kodeksie Cywilnym. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku do spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka itd. jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2.
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
• nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.
Odpowiadając na pytanie darowizna przedsiębiorstwa na rzecz pana Jana będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto z uwagi na fakt iż umowa darowizny zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to dla zachowania warunków zwolnienia nie będzie konieczne zgłoszenie jej naczelnikowi urzędu skarbowego.
Proszę pamiętać że małżonkowie w trakcie trwania wspólności majątkowej mogą przekazywać darowizny między sobą:
• pomiędzy majątkiem osobistym jednego z małżonków a majątkiem osobistym drugiego współmałżonka,
• pomiędzy majątkiem osobistym jednego z współmałżonków a majątkiem wspólnym (rozszerzenie wspólności majątkowej)
• może również wystąpić sytuacja przekazania darowizny z majątku wspólnego do majątku osobistego jednego z współmałżonków jednak w niektórych przypadkach podjęcie takich czynności może być odebrane za podział majątku wspólnego a póki trwa wspólność majątkowa, to samodzielne dysponowanie przez jednego z współmałżonków majątkiem wspólnym na rzecz majątku odrębnego jest niedopuszczalne. Ponadto ruchy pomiędzy majątkiem wspólnym a osobistym nie mogą pozostać w uszczerbku w stosunku do wierzycieli.
Pozdrawiam
Marta N
